
- 25.08.2025
- Менструалды денсаулық блоги
Неге бұлай болады?
Овуляциядан кейін ағза гормондық ауысу жасайды: прогестерон көтеріледі, эстроген төмендейді. Бұл тербелістер жатырмен қатар көңіл‑күй мен энергияға да әсер етеді. Ұйқысыз түндер, күйзеліс пен ретсіз тамақтану қосылса, ПМС‑тің белгілері айқынырақ байқалады: белдегі ауырсыну, бас ауруы, түсініксіз шаршау және шоколадпен «жаныңызды жұбатқыңыз» келеді.
Назар аудартатын белгілер
- көңіл‑күйдің жылдам өзгеруі: «маған тиіспеңіз» дегеннен бастап «мені құшақтап алыңыз» дегенге дейін;
- басылмайтын ұйқышылдық пен бос сезім;
- іштің төменгі бөлігі немесе бел ауырсынуы;
- беттегі ісіну, денедегі ауырлық;
- кеуде сезімталдығы;
- тәтті не тұзды тағамға құмарту.
Немен көмек болады?
Ас мәзірін түзету
Жағдайымыз табақтағы тағаммен тікелей байланысты. Етеккірге дейінгі күндері қант пен кофе мөлшерін азайтуға тырысыңыз — көңіл‑күй ауытқуы азаяды. Тұз суды ұстайды, сондықтан оны да азайтыңыз. Керісінше, көк шөп, бұршақ, жаңғақ пен дәндер магний мен B дәрумендеріне бай, олар жүйке жүйесін қолдайды. Суық су балығы мен зығыр майы қабынуды азайтатын омега‑3 май қышқылдарына бай, ал сүт өнімдері мен майлы балық кальций мен D дәруменін береді.
Қозғалыс
Жаныңыз плед сұрағанда да денеге жеңіл жүк беріңіз. Йога жаттығулары немесе созылу, саябақта баяу серуен, жүзу немесе велосипед қан айналымын жақсартып, миға оттегі жеткізіп, эндорфиндер бөлінуіне әсер етеді.
Ұйқы – басты құндылық
Егер күшіңіз мол болса, ПМС‑ті жеңіл өтесіз. Кемінде жарты сағат ертерек жатып көріңіз. Ұйқы алдында телефонды бір жауып, бөлмені желдетіңіз — мұндай ұсақ‑түйек терең ұйықтауға көмектеседі.
Өзіңізге уақыт табыңыз
Терең тыныстау, баяу музыка және хош иісті шай — ойды тыныштандыратын қарапайым тәсілдер. Кейде терезе алдында он минут жалғыз қалу жетіп жатады.
Шөптер мен жылы сусындар
Ромашка мен мелисса кернеуді басады, имбирь жылытады және құрысуды азайтады, жалбыз іштің желін шығаруға көмектеседі. Алайда кез келген шөпті қолданар алдында дәрігерден кеңес алған дұрыс.
Ашық айту
ПМС – қыңырлық емес. Жақындарыңызды алдын ала ескерткен пайдалы: «Қазір сезімталдау болып жүрмін, өйткені етеккірім келе жатыр». Шынайы әңгіме түсініспеушілікті азайтады.
Дәрігерге қашан бару керек?
Белгілер соншалықты күшті болып, жұмыс істеуге, оқу немесе араласуға кедергі келтірсе, дәрігерге жүгінген дұрыс. Дәрігерлер предменструалдық дисфорлық бұзылу (ПМДР) деп аталатын жағдайды бөлек атайды — ол ПМС‑ке ұқсайды, бірақ ауыр депрессиямен өтеді. Мұндайда кәсіби көмек қажет.
Мамандардың кеңесі
Гинеколог Елена Васильева күнделік жүргізудің пайдалы екенін айтады: ол қандай әдеттердің пайдалы екенін көруге мүмкіндік береді. Ол диетаға магний қосып, кофе мен қантты азайтуды жиі ұсынады.
Стилист Анна Ковалева шағын қуаныштардың маңызын атап өтеді: маникюр жасау, шашқа күтім жасау, дос‑жаранмен шай ішу көңіл‑күйді көтереді.
Selin қосымшасы не үшін керек?
Ағзаңызды жақсырақ түсінгісі келетіндерге Selin қосымшасы қолайлы. Онда көңіл‑күйіңізді, тамақтануыңызды, ұйқыңызды белгілей аласыз, күнделікті кеңестер аласыз және заңдылықтарды көресіз. Қиын кезең жақындағанын білгенде, оған дайындалып, сабыр сақтауыңыз жеңілдейді.
ПМС‑ті алып тастау мүмкін емес, бірақ оны жеңілдетуге болады. Өзіңізді күту, тамақ пен ұйқыға көңіл бөлу, қозғалыс және айналадағы адамдардың қолдауы бұл күндерді әлдеқайда жеңіл етеді. Ең бастысы — сіз қамқорлыққа лайықсыз, көмек сұраудан ұялмаңыз.